عباس نراقی

ملیت :  ایرانی   -  قرن : 14 منبع : شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد سوم)

فرزند على نراقى در 1291 در كاشان تولد یافت. پس از طى تحصیلات ابتدایى و متوسطه وارد دانشكده حقوق تهران شد و درجه لیسانس در علوم قضایى گرفت. آنگاه با اخذ پروانه به وكالت دادگسترى پرداخت. وى به هنگام تحصیل در دانشكده حقوق با افكار سوسیالیستى آشنا شد و سرانجام به دكتر ارانى و یاران وى كه در خفا فعالیت داشتند پیوست و براى مرام و مسلك آنها تبلیغ مى‏نمود. سرانجام پس از كشف شبكه حزب كمونیست در آن روز كه منجر به توقیف پنجاه و سه نفر از فعالین آنها گردید نراقى نیز جزء آنها بود و به زندان افتاد و پس از محاكمه محكوم به سه سال زندان شد. پس از استخلاص از زندان به قم تبعید شد و تا شهریور 20 تحت نظر نظمیه قرار داشت. پس از مدتى همكارى با حزب توده را رها ساخت و صرفا به كارهاى وكالتى اشتغال ورزید. در 1325 قوام‏السلطنه در مقابل حزب دموكرات پیشه‏ورى حزبى به نام حزب دموكرات ایران بنیاد نهاد و با اعتبارات سنگینى كه با اخذ از ثروتمندان و یا فروش جواز صادرات و واردات تهیه شده بود به فعالیت پرداخت. نراقى عضویت حزب را پذیرفت و مأمور تشكیل شعب آن در كاشان گردید. در انتخابات دوره پانزدهم نراقى از طرف حزب كاندیداى كاشان شد و سرانجام به وكالت مجلس شورایملى انتخاب گردید. وى در مجلس پانزدهم با اعتبارنامه دكتر احمد متین دفترى كه به هنگام دستگیرى پنجاه و سه نفر وزیر دادگسترى بود و دستور تعقیب آنها را صادر كرده بود به مخالفت پرداخت. از جمله اعتراضات وى به صلاحیت دكتر متین دفترى این بود كه از چه رو او در 41 سالگى به نخست‏وزیرى رسیده است. نراقى پس از پایان دوره پانزدهم دیگر براى ورود به مجلس فعالیتى نكرد و به همان كار وكالت دادگسترى مشغول گردید و در آن حرفه سرشناس و معروف و پرونده‏هاى زیادى براى دفاع به او ارجاع مى‏شد و طبعا حق‏الوكاله‏ها هم قابل توجه بود. وقتى كانون وكلاى دادگسترى تشكیل یافت او به عضویت هیئت مدیره كانون انتخاب شد و چندى هم نیابت ریاست داشت. نراقى در كنار كار وكالت دادگسترى با چند تن از دوستان خود به تشكیل یك بانك خصوصى به نام تهران مبادرت نمود كه خود نیز از سهامداران عمده بود. در تشكیلات بانك تهران مصطفى فاتح به ریاست هیئت مدیره و مهدى لاله كه یكى از پنجاه و سه نفر محكومین دوره رضاشاه بود به مدیر عاملى و عباس نراقى به عضویت هیئت مدیره و سرپرست امور حقوقى بانك برگزیده شدند. پس از چندى ابتدا مصطفى فاتح و بعد مهدى لاله از بانك كنار رفتند. اختیارات كامل به عباس نراقى تفویض شد و با احراز سمت ریاست هیئت مدیره بانك در راهى كه بانك از نظر اقتصادى و اجتماعى بایستى اتخاذ كند ممتاز شد و براى رونق بخشیدن به كار بانكى خویش از سرمایه‏هاى خارجى استمداد طلبید. عباس نراقى مردى دانشمند، بذال، متهور و از خانواده روحانى بود. از میانسالى صاحب ثروت شد و زندگانى مرفه و خوبى براى خویش تدارك دید. گاهى در تهران و زمانى در اروپا به استراحت و تفریح مى‏پرداخت. نراقى بعد از 1320 با مصطفى فاتح حزب همرهان را بنیان نهاد ولى حزب مزبور دوام زیادى نكرد. وى در جوانى با دختر سید هاشم وكیل پیوند زناشویى بست.